رشتهی آبکاری فلزات از رشتههای گروه تحصیلی صنعت در شاخهی کارودانش است که علت محبوبیت آن، بازار کار و آینده شغلی مساعد این رشته است.
آبکاری (به انگلیسی:Plating) به انواع پوششدهی سطح گفته میشود که در آن یک فلز بر روی یک سطح رسانا پوشش داده میشود.
در این مطلب از پایگاه اطلاعرسانی تحصیلی “دیپلم من” به معرفی جامع مقطع متوسطه دوم رشتهی آبکاری فلزات، چارت دروس، شرایط تحصیل و بازارکار آن میپردازیم.
ورود به مقطع متوسطه دوم رشتهی آبکاری فلزات
برای انتخاب رشتهی تحصیلی آبکاری فلزات در مقطع متوسطه دوم و به طور کلی ورود به مدارس کارودانش، داشتن شرایط زیر لازم است:
- مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هر یک از درسهای ریاضی و کار و فناوری در سه پایه دوره اول بدون ضریب کمتر از 36 نباشد.
- نمره درس ریاضی در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب 2 و نمره درس کار و فناوری در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب 3 محاسبه میشود.
- مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در سه سال دوره متوسطه اول با در نظر گرفتن ضریب هر یک از دروس حداقل 180 باشد. یعنی به عبارت دیگر چنانچه نمرات هر درس را در ضریب آن جمع نماییم و حاصل جمع آن را بر تعداد دروس مرتبط با رشته تقسیم نماییم معدل رشته باید حداقل 12 باشد.
ماهیت رشتهی آبکاری فلزات – شاخهی تحصیلی کارودانش
به زبان ساده، فرآیند آبکاری فلز شامل ایجاد یک لایهی بیرونی از نیکل، مس، کروم، نقره یا فلزات دیگر برای جلوگـــیری از خـــوردگی و یا تقویت ظاهرِ فلز اصلی است. در این حرفه از ماشینهای آبکاری یا پوشش دهی استقاده می شود تا محصولات فلزی یا پلاستیکی را با کروم، روی، مس، کادمیوم، نیکل یا سایر فلزات برای محافظت یا تزئین سطوح بپوشانند.
تعداد ساعات آموزشی درسی استاندارد رشتهی آبکاری فلزات – شاخهی تحصیلی کارودانش
- تعداد ساعات آموزش دروس عمومی: 42
- تعداد ساعات آموزش دروس مهارتی (شایستگیهای فنی): 45
- تعداد ساعات آموزش دروس شایستگیهای غیر فنی: 9
- تعداد ساعات آموزش دروس شایستگیهای پایه فنی: 4
- تعداد ساعات آموزش دروس اختیاری/انتخابی: 5
- جمع کل ساعات آموزشی:105
اطلاعات دروس و چارت درسی رشتهی آبکاری فلزات
دوره متوسطه دوم رشتهی آبکاری فلزات – شاخهی تحصیلی کارودانش:
دریافت فایل PDF
مهارتها و آموزشهای عملی رشتهی آبکاری فلزات
هنرجویان در این رشته علاوه بر گذراندن دروس عمومی، چهار مهارت شغلی را گذرانده و در انتهای هر استاندارد به تواناییهای ذیل دست مییابند:
- استاندارد پرداخت کاری: هنرجو بعد از گذراندن این استاندارد توانایی اندازهگیری ابعاد و زوایا، ارهکاری، سنبادهکاری و گلانسکاری و سوار و پیاده کردن سنگها و نمدهای پرداختکاری، شنپاشی و ساچمهزنی قطعات را طبق نقشه خواهد داشت.
- استاندارد پوششگر الکتریکی (آبکار) درجه 2: هنرجو بعد از گذراندن این استاندارد توانایی چربیگیری و اکسیدزدایی و پوششبرداری از روی قطعات را پیدا نموده و ضمن آشنایی توانایی تهیه الکترولیتهای مختلف و مورد لزوم و پوشش دادن الکتریکی اغلب قطعات فلزی را خواهد داشت.
- استاندارد پوششگر الکتریکی (آبکار) درجه 1: هنرجو بعد از گذراندن این استاندارد توانایی انتخاب روش مناسب جهت پوشش الکتریکی متناسب یک قطعه و روش پرداختکاری به کمک الکتروپولیش و پوشش دادن الکتریکی فلزات رنگین (مات و براق) و پوشش کرم سخت و الکتروفرمینگ (شکل دادن الکتریکی) و آندایزینگ قطعات آلومینیومی (پوششهای رنگی قطعات آلومینیومی) و پوششبرداری از قطعات آلومینیومی را به دست میآورد.
- استاندارد پوششگر الکتریکی (آبکار) فلزات قیمتی: هنرجو بعد از گذراندن این استاندارد توانایی چربیزدایی و اکسید و پوششبرداری و آبکاری قطعات مختلف و اندازهگیری بعضی از ویژگیهای قطعات آبکاری شده را خواهد داشت.
هدف رشتهی آبکاری فلزات
هدف اصلی این رشته، تربیت هنرجویان به عنوان نیروی کار برای انجام فعالیتهای تخصصی در زمینهی آبکاری فلزات است. آبکاری به تولیدکنندگان این امکان را میدهد تا بتوانند برای تولید محصولات از آلیاژهای ارزان قیمتی چون فولاد استفاده کنند و در عین حال با ایجاد پوششهای نازک فلزی به مقاومت مناسبی هم دست پیدا کنند. با این کار نه تنها با هزینه کمی محصول مقاومی تولید میکنند، بلکه ظاهری زیبا و درخشان نیز به آن میبخشند.
بازارکار و فرصتهای شغلی رشتهی آبکاری فلزات
لازم به ذکر است که دانشآموزان بعد از فراغت از تحصیل، میتوانند در مقطع کاردانی در رشته صنایع شیمیایی ادامه تحصیل داده و امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری برای افراد مستعد وجود دارد.
فارغالتحصیلان در ابتدای مسیر میتوانند به عنوان کارگر آبکاری مشغول به کار شوند. کارگران آبکاری مسئولیتهای انجام فرآیندهای آبکاری روی محصولات (تمیز کردن، آبکاری، پوششدهی و تمامی فرآیندهای مرتبط با آبکاری) را بر عهده دارند. برای استخدام در این کار مدرک دیپلم نیاز است.
فرصتهای شغلی زیر در مقاطع تحصیلی بالاتر و درصورت تجربههای بیشتر، برای فارغالتحصیلان وجود دارد:
- کارشناس آبکاری: مسئول اجرای فرآیندهای آبکاری روی محصولات است و وظایفی مانند بررسی و تحلیل نوع محصول و نیازهای آبکاری، انتخاب روشهای آبکاری مناسب، تنظیم و کنترل پارامترهای فرآیند آبکاری و کنترل کیفیت نهایی محصولات را بر عهده دارد.
- تکنسین تعمیر و نگهداری: مسئول تعمیر و نگهداری ماشینآلات و تجهیزات آبکاری است که وظایفی مانند تشخیص و رفع عیوب، تعمیر و نگهداری دورهای تجهیزات و انجام تعمیرات پیشگیرانه را بر عهده دارد.
- مهندس فرآیند: مسئول بهبود فرآیندهای آبکاری و افزایش بهرهوری است و وظایف مختلفی مانند تحلیل و بهبود فرآیندهای موجود، ارتقاء تجهیزات و فناوریهای جدید، بهینهسازی مصرف انرژی و مواد و ارزیابی کیفیت فرآیند را بر عهده دارد.
- مدیر کیفیت: سئول کنترل کیفیت محصولات آبکاری است. از جمله وظایف مدیر کیفیت میتوان به تعیین استانداردهای کیفیت، بررسی و کنترل کیفیت مواد و فرآیندهای آبکاری، انجام آزمونهای کیفیت و ارائه گزارشهای مربوطه اشاره کرد.
- کارشناس بازاریابی: مسئول تحقیقات بازار و تحلیل رقابتی در حوزه آبکاری است. او وظایفی مانند بررسی نیازهای بازار، تحلیل رقابت، تعیین استراتژی بازاریابی و تبلیغات محصولات آبکاری را بر عهده دارد.
تواناییهای موردنیاز برای رشتهی آبکاری فلزات
این شغل به تواناییهای بدنی نیاز دارد؛ زیرا جابجایی اشیاء، نصب قطعات، قرار دادن و جابجایی مواد بخشی از فعالیتهای روزمره در این حرفه است. علاقهمند بودن به علم شیمی و دانش ترکیبات، خواص مواد و فرآیندهای شیمیایی میتواند در تخصصی و حرفهای شدن کار بسیار مهم باشد.
سخن آخر
از آنجا که ایجاد پوشش بر روی قطعات فلزی و غیرفلزی (پلاستیک) به منظور زیبایی (ساعت، لوستر، شیرآلات، لوازم الکترونیک مانند موبایل و…) افزایش استحکام (روکش کرم سخت بر روی سیلندر و پیستونهای هیدرولیک و… ) مقاومت در برابر خوردگی و اکسید شدن (قطعات خودرو، ورقهای گالوانیزه و…) از نیازهای اصلی و حیاتی در قطعات صنعتی است، نیاز به تعریف این رشته در هنرستانهای کاردانش احساس شده و این رشته تعریف شد.
دیدگاهتان را بنویسید