رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری در زمینه‌ی صنعت و شاخه‌ی تحصیلی کارودانش قرار دارد.
«برش‌کاری»، «شکل دادن»، «مونتاژکاری» و «پرداخت کاری» مراحل اصلی شکل‌گیری یک محصول هستند؛ در رشته تراشکاری و فرزکاری، این مهارت‌ها به طور کامل به صورت تئوری و عملی به هنرجویان آموزش داده می‌شوند.
در این مطلب از پایگاه اطلاع‌رسانی تحصیلی “دیپلم من” به معرفی جامع مقطع متوسطه دوم رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری، چارت دروس، شرایط تحصیل و بازارکار آن می‌پردازیم.
ورود به مقطع متوسطه دوم رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری
برای انتخاب رشته‌ی تحصیلی تراشکاری و فرزکاری در مقطع متوسطه دوم و به طور کلی ورود به مدارس کارودانش، داشتن شرایط زیر لازم است:
- مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هر یک از درس‌های ریاضی و کار و فناوری در سه پایه دوره اول بدون ضریب کمتر از 36 نباشد.
- نمره درس ریاضی در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب 2 و نمره درس کار و فناوری در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب 3 محاسبه می‌شود.
- مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در سه سال دوره متوسطه اول با در نظر گرفتن ضریب هر یک از دروس حداقل 180 باشد. یعنی به عبارت دیگر چنانچه نمرات هر درس را در ضریب آن جمع نماییم و حاصل جمع آن را بر تعداد دروس مرتبط با رشته تقسیم نماییم معدل رشته باید حداقل 12 باشد.
ماهیت رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری – شاخه‌ی تحصیلی کارودانش
مواد خام برای تبدیل شدن به محصولات راهی طولانی را باید سپری کنند. برش کاری، شکل دادن، مونتاژکاری و پرداخت کاری مراحل اصلی شکل‌گیری یک محصول هستند. همین مراحل نیز به ماشین‌ها و نرم افزارهای پیشرفته نیاز دارند تا بتوانند به قطعات صنعتی تبدیل شوند. در رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری این مهارت‌ها در هنرستان‌ها توسط هنرآموزان مجرب به طور کامل به صورت تئوری و عملی به هنرجویان مرتبط آموزش داده می‌شود.
تعداد ساعات آموزشی درسی استاندارد رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری – شاخه‌ی تحصیلی کارودانش
- تعداد ساعات آموزش دروس عمومی: 42
- تعداد ساعات آموزش دروس مهارتی (شایستگی‌های فنی): 47
- تعداد ساعات آموزش دروس شایستگی‌های غیر فنی: 9
- تعداد ساعات آموزش دروس شایستگی‌های پایه فنی: 4
- تعداد ساعات آموزش دروس اختیاری/انتخابی: 3
- جمع کل ساعات آموزشی: 105
نکته: کارورزی متناسب با رشته مهارتی ۲۴۰ ساعت اجرا و زمان ۱۱۰-۸۵ ساعت برای ارزشیابی مبتنی بر شایستگی از استانداردهای مهارت در طول سال تحصیلی به آموزش مجموعه استانداردهای هر پایه‌ی تحصیلی اضافه می‌شود. همچنین ارزشیابی شایستگی‌های حرفه‌ای جهت کسب اهداف یادگیری به صورت فرآیندی و نتیجه محور خواهد بود.
استاندارد مهارت اختیاری/انتخابی از جدول دروس (پیوست شماره ۱) که حاوی شایستگی‌های پایه فنی/فنی می‌باشد، با توجه به زمینه آموزشی رشته مهارتی، توسط واحد آموزشی انتخاب و تدریس می‌گردد.
اطلاعات دروس و چارت درسی رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری
دوره متوسطه دوم رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری – شاخه‌ی تحصیلی کارودانش:
دریافت فایل PDF
مهارت‌ها و آموزش‌های عملی رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری
هنرجویان در این رشته علاوه بر گذراندن دروس عمومی مهارت های تخصصی زیر را نیز آموزش می بینند:
- توانایی کفتراشی، روتراشی، پله تراشی، شیارتراشی و پخزنی، پیچ تراسی اینچی و میلیمتری یکراهه
- داخل تراشی، ایجاد سوراخ راهبدر و بن بست و آج زنی روی قطعات و تراشیدن مخروط داخلی و خارجی
- حدیده کاری و قلاویزکاری و فرم تراشی روی ماشین تراش، توانایی سرویس و نگهداری قسمت های مختلف ماشین فرزکاری
- توانایی بستن و تنظیم وسایل بستن قطعه کار در روی میز ماشین فرز
- توانایی بستن قطعات در روی میز ماشین فرز توسط انواع روبند، تراش چرخ دنده های ساده میلیمتری با ماشین فرز
- توانایی کفتراشی، گونیاکاری، پیشانی تراشی و پله تراشی قطعات با ماشین فرز
- توانایی چند ضلعی کردن قطعات استوانه ای با دستگاه تقسیم و توانایی فرزکاری قطعات با تقسیمات زاویه ای ابزار تیزکنی
- توانایی تیز کردن انواع رنده و انواع برق و قلاویز و مته الماسه، توانایی تیز کردن ابزار برنده با دستگاه سنگ دو طرفه
- توانایی اره کاری دستی و ماشینی و توانایی قلمکاری دستی، توانایی سوهان کاری سطوح تخت، موازی، گونیایی، منحنی
هدف رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری
هدف اصلی تراشکاری کاهش قطر قطعه کار به ابعاد موردنظر است. برای به‌دست‌آوردن شکل دلخواه قطعه می‌توان عملیات مختلفی را در طول چرخه فرایند بر روی قطعه انجام داد. این عملیات را می‌توان به دودسته خارجی یا داخلی طبقه‌بندی کرد. عملیات خارجی قطر خارجی قطعه را تغییر می‌دهد، درحالی‌که عملیات داخلی قطر داخلی را تغییر می‌دهد.
هدف اصلی رشته‌های گروه تحصیلی کارودانش، ورود مستقیم فارغ‌التحصیلان به بازار کار است.
بازارکار و فرصت‌های شغلی رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری
موقعیت‌های شغلی برای رشته تراشکاری در ایران متعدد است. تراشکاران می‌توانند درکارگاه‌ها، کارخانه‌ها، شرکت‌ها و صنایع مختلف مانند صنعت خودروسازی، لوازم‌خانگی، ماشین‌آلات و… مشغول به کار شوند. ازاین‌رو می‌توان آینده و بازار شغلی این رشته را روشن دانست.
توانایی‌های لازم برای رشته‌ی تراشکاری و فرزکاری
ویژگی‌های موردنیاز برای شغل فرزکاری عبارتند از: یک چشم دقیق و بینا برای دقت بر روی جزئیات، استعداد ماشین‌کاری، توانایی انجام محاسبات، آشنایی اولیه با برنامه‌نویسی کامپیوتر و نرم افزارهای CAD/CAM، توانایی رعایت دستوالعمل‌های ایمنی، مهارت‌های حل مسئله و مهارت‌های چند وظیفه‌ای.
همچنین یکی از ویژگی‌های شغل تراشکاری، کار با مواد مختلف مانند فلزات، پلیمرها و کامپوزیت‌ها است. درنتیجه برای کار تراشکاری، شناخت ویژگی‌های مختلف مواد بسیار ضروری است. از دیگر دانش‌های موردنیاز در شغل تراشکاری می‌توان به دانش درزمینه آلیاژ‌ها، خوردگی و پایداری مواد، برش، جوشکاری و استفاده از گیره‌های چهارچوبی اشاره کرد. تراشکاران باید با مشخصات فنی دستگاه تراش آشنایی داشته و توانایی عیب‌یابی انواع ماشین تراشکاری را داشته باشند.
سخن آخر
فِرِزکاری (به آلمانی: Fräsen) یکی از رایج‌ترین عملیات پرداخت نهایی و ماشین‌کاری نهایی روی قطعات تولیدی به‌شمار می‌رود.
تمامی اجسام و قطعات مورد استفاده بشر از ابتدایی‌ترین تا پیشرفته‌ترین وسایل از جمله خودکار، چکش، و… با روش‌هایی تولید شده‌اند که ممکن است براده برداری انجام شده یا نشده باشد. روش‌های تولیدی که براده برداری در آن‌ها صورت می‌گیرد می‌توانند حرکت دورانی یا خطی داشته باشند که ماشین فرز از جمله دستگاه‌ها با حرکت دورانی است.
دیدگاهتان را بنویسید