رشته «ریختهگری» در زمینه صنعت از گروه «مواد و فرآوری» قرار دارد.
ریختهگری (به انگلیسی: Casting) فن شکلدادن فلزات و آلیاژها از طریق ذوب، ریختن مذاب در محفظهای به نام قالب و آنگاه سرد کردن و انجماد آن مطابق شکل محفظه قالب است. این روش کهنترین فرایند شناخته شده برای شکل مطلوب فلزات است. اولین کورههای ریختهگری از خاک رس ساخته میشدند و لایههایی از مس و چوب به تناوب در آن چیده میشد.
در این مطلب از پایگاه اطلاعرسانی تحصیلی “دیپلم من” به معرفی جامع مقطع متوسطه دوم رشتهی ریختهگری، چارت دروس، شرایط تحصیل و بازارکار آن میپردازیم.
ورود به مقطع متوسطه دوم رشتهی ریختهگری
برای انتخاب این رشتهی تحصیلی در مقطع متوسطه دوم و به طور کلی ورود به مدارس کارودانش، داشتن شرایط زیر لازم است:
- مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هر یک از درسهای ریاضی و کار و فناوری در سه پایه دوره اول بدون ضریب کمتر از 36 نباشد.
- نمره درس ریاضی در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب 2 و نمره درس کار و فناوری در سه سال دوره متوسطه اول با ضریب 3 محاسبه میشود.
- مجموع نمرات دروس مرتبط با رشته در سه سال دوره متوسطه اول با در نظر گرفتن ضریب هر یک از دروس حداقل 180 باشد. یعنی به عبارت دیگر چنانچه نمرات هر درس را در ضریب آن جمع نماییم و حاصل جمع آن را بر تعداد دروس مرتبط با رشته تقسیم نماییم معدل رشته باید حداقل 12 باشد.
ماهیت رشتهی ریختهگری – شاخهی تحصیلی کارودانش
هنرجویان در این رشته به تواناییها و مهارتهای زیر دست مییابند:
- شناخت مواد قالب گیری ووسایل و ابزار های قالب گیری دستی
- آشنایی با انواع قالب گیری ,ماهیچه گیری
- طراحی و ساخت مدلهای چوبی و آشنایی با انواع مدلها
- آشنایی با متالورژی فلزات وانواع سوختهای صنعتی
- آشنایی با مواد نسوز و کوره های متداول ریخه گری (زمینی,شعله ای,کوپل والکتریکی)
- انجام عملیات ذوب در کوره های متداول به ویژه کوره زمینی ودوار
- آشنایی با وسایل حمل ونقل مذاب وعیوب متداول قطعات ریخته گری
- آشنایی با خواص مکانیکی فلزات ,آزمایشگاه ماسه
- طراحی کارگاه ریخته گری معمولی و محاسبات اقتصادی
تعداد ساعات آموزشی درسی استاندارد رشتهی ریختهگری – شاخهی تحصیلی کارودانش
- تعداد ساعات آموزش دروس عمومی: 42
- تعداد ساعات آموزش دروس مهارتی (شایستگیهای فنی): 51
- تعداد ساعات آموزش دروس شایستگیهای غیر فنی: 9
- تعداد ساعات آموزش دروس شایستگیهای پایه فنی: 0
- تعداد ساعات آموزش دروس اختیاری/انتخابی: 4
- جمع کل ساعات آموزشی: 106
نکته: کارورزی متناسب با رشته مهارتی ۲۴۰ ساعت اجرا و زمان ۱۱۰-۸۵ ساعت برای ارزشیابی مبتنی بر شایستگی از استانداردهای مهارت در طول سال تحصیلی به آموزش مجموعه استانداردهای هر پایهی تحصیلی اضافه میشود. همچنین ارزشیابی شایستگیهای حرفهای جهت کسب اهداف یادگیری به صورت فرآیندی و نتیجه محور خواهد بود.
استاندارد مهارت اختیاری/انتخابی از جدول دروس (پیوست شماره ۱) که حاوی شایستگیهای پایه فنی/فنی میباشد، با توجه به زمینه آموزشی رشته مهارتی، توسط واحد آموزشی انتخاب و تدریس میگردد.
اطلاعات دروس و چارت درسی رشتهی ریختهگری
دوره متوسطه دوم رشتهی ریختهگری – شاخهی تحصیلی کارودانش:
دریافت فایل PDF

مهارتها و آموزشهای عملی رشتهی ریختهگری
هنرجویان در این رشته علاوه بر گذراندن دروس عمومی ـ دو استاندارد مهارت شغلی درجه 1 و 2 را گذرانده و در انتهای هر استاندارد به تواناییهای ذیل دست مییابند:
- ریخته گر درجه 2: ریختهگر درجه 2 به کسی گفته میشود که بتواند از عهده انجام فلزکاری عمومی، آماده کردن ماده قالبگیری، قالبگیری مدلهای ساده و شیاردار، ذوب آلومینیوم و بارگیری از کوره مربوطه (کوره زمینی) و کنترل و تکمیل محصول ریختگی آلومینیوم، قالبگیری انواع مدلهای نامنظم چند پارچه، مدلهای قرقره و روباز، قالبگیری با ماشین قالبگیری مدلهای کشودار، رنگ کردن سطح قالبهای ماهیچهها، ساخت انواع ماهیچهها، ذوب چدن با کورههای زمینی و دوار و تعمیر آنها، قالبگیری چند طبقهای با درجه و بدون درجه از مدلهای ساده و انواع لولههای زانویی، سه راهی، چهار راهی با ماهیچه سر خود برآید.
- ریختهگر درجه 1: ریختهگر درجه 1 به کسی گفته میشود که علاوه بر داشتن توانایی ریختهگری درجه دو و پس از گذراندن دوره آموزشی لازم از عهده انجام مهارتهای رسم و ایزومتریک قطعات ساده و نقشهخوانی و رسم نقشههای ساده قالب و مدل، ساخت و تعمیر مدلهای چوبی ساده، تبدیل مدلهای چوبی به آلومینیومی و ساخت آنها، تشخیص و کاربرد انواع ماهیچه از لحاظ شکل، ساخت ماهیچه به روش اسیدی و فنل، تعیین خواص ماسه، قالبگیری مدلهای چندپارچه دو درجهای و سه درجهای، یکتازمین، به روش پوستهای و مدل فومی، تهیه و ساخت چدن داکتیل، کنترل چدن مذاب از نظر فعالیت و درجه حرارت، ریختهگری در قالبهای فلزی ریختهگری آلیاژهای پایه اول و قلح، آلیاژهای آلومینیوم ـ سیلیسیوم و آلومینیوم ـ مس و تهیه آلیاژ مس، ذوبگیری از کوره دوار و القایی، انجام عملیات کیفی بر روی مذاب، تعیین خواص مکانیکی فلزات، انجام آزمایشهای متالوگرافی و ساخت کوره بوتهای برآید
هدف رشتهی ریختهگری
هدف اصلی رشتههای گروه تحصیلی کارودانش، ورود مستقیم فارغالتحصیلان به بازار کار است.
هدف رشتهی ریختهگری، آماده کردن هنرجویان برای بازار کار است تا بتوانند به عنوان تکنسین یا مهندس در شرکتهای ریختهگری و تولید قطعات صنعتی و کارگاههای تولید مدل و همچنین در واحدهای فنی معادل و کارخانجات تولید سیمان ـ ماشینسازی مشغول به کار شوند.
بازارکار و فرصتهای شغلی ریختهگری
فارغالتحصیلان رشته «ریختهگری» میتوانند به عنوان تکنسین یا مهندس در اکثر شرکتهای ریختهگری و تولید قطعات صنعتی و کارگاههای تولید مدل و همچنین در واحدهای فنی معادل و کارخانجات تولید سیمان ـ ماشینسازی مشغول به کار شوند.
همچنین فارغالتحصیلان میتوانند به عنوان مربی در مراکز فنی و حرفهای و البته به وزارت تعاون و کار و همچنین به عنوان هنرآموز در هنرستانهای فنی حرفهای و یا به عنوان مدرس و استاد در دانشگاهها مشغول بشوند.
تواناییهای لازم برای رشتهی ریختهگری
دانشآموزان رشتهی ریختهگری بهتر است علاوه بر مباحث تئوری، مهارتهایی را نیز کسب کند تا در بازار کار هم بتواند از مهارت مرتبط با رشتهی خود استفاده کند.
این مهارتها در رشته ریخته گری، هم شامل تجربه عملی و هم استفاده از نرم افزارهای مرتبط میشود. همانطور که میدانید، مبحث شبیهسازی نسبت به قبل اهمیت بیشتری پیدا کرده است و در بسیاری از صنایع، برای کاهش هزینههای تولید، به سمت شبیهسازی میروند و در صورت گرفتن نتیجه مناسب، اقدام به تولید قطعه میکنند تا پارامترهایی که در شبیهسازی در نظر گرفته شده است بهینه شود.
سخن آخر
ریختهگری فرآیند تولید اشیاء با ریختن فلز ذوبشده به داخل قالب است تا شکل مورد نظر ایجاد شود. این روش در ساخت جواهرات، قطعات صنعتی و دیگر محصولات فلزی استفاده میشود.عمدتاً طلا، نقره، پلاتین و سایر فلزات گرانبها به همراه آلیاژهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
دیدگاهتان را بنویسید